پمپ دنده ای یا پمپ غلیظ کش جزء انواع پمپ جابجایی مثبت می باشد، جابجایی سیال در این پمپ ها از طریق چرخش چرخ دنده ها صورت می گیرد. این پمپ ها دارای قدرت مکش بسیار بالایی می باشند و همزمان امکان پمپاژ سیالات با ویسکوزیته کم، متوسط و زیاد را دارا می باشند. پمپ دنده ای در دو نوع عرضه می گردد:

پمپ دنده خارجی
پمپ دنده داخلی

کاتالوگ پمپ دنده ای

لیست قیمت پمپ دنده ای

مشخصات فنی پمپ دنده ای

پمپ های دنده ای جزء پمپ های خودمکش یا Self Prime می باشند و در ادامه به معرفی مشخصات فنی انواع پمپ غلیظ کش اعم از دنده داخلی و دنده خارجی می پردازیم.
طراحی پمپ های دنده ای

دو چرخ دنده درون پوسته موجود می باشد، که یکی از چرخدنده ها به الکتروموتور متصل می باشد (چرخ دنده محرک). چرخ دنده متحرک که در زیر چرخ دنده محرک قرار گرفته، با چرخ دنده محرک درگیر می باشند و باعث چرخش دورانی درون محفظه می شود. سیال موجود در محفظه بین دنده ها گیر افتاده و به سمت خروجی پمپ هدایت می شود. برای سرعت های زیر 700 دور در دقیقه از گیربکس استفاده می شود. پمپ های دنده ای به طور عمومی دارای پوسته چدنی، دنده فولاد آبکاری شده و محور فولادی می باشند. همچنین در این پمپ ها از بوش فولادی با پوشش برنزی استفده می شود. به طور کلی برای سیالات لزج با دور گردش پایین تر و برای سیالات رقیق با دور گردش بیشتر استفاده می شود. برای نمونه برای سیالات با ویسکوزیته 40-10 از سرعت 1000 دور در دقیقه، برای سیالات با ویسکوزیته 30-150 از سرعت 750 دور در دقیقه استافده می شود. برای مایعات سنگین، روغن ها، خمیرها و دیگر مایعات که دارای ویسکوزیته بسیار بالا می باشند، از سرعت 200-500 دور در دقیقه استفاده می شود. در پمپ های دنده ای از زانویی 45 درجه استفاده می شود، همچنین خروجی لوله ابتدا یک متر به صورت افقی و سپس به صورت عمودی طراحی می شود.
انواع پمپ دنده ای پمپ دنده خارجی پمپ دنده داخلی
پمپ دنده ای دنده خارجی پمپ دنده ای دنده داخلی

فیلم معرفی پمپ دنده ای و کاربرد آن در صنعت

پمپ دنده ای خارجی

میزان دبی با توجه به دور و ساختمان داخلی، در پمپ های دنده خارجی قابل تنظیم می باشد و بنابراین برای پمپاژ میزان دقیق از انواع سیالات مثل اسید ها و بازها، پلیمر ها، سوخت و افزودنی های شیمیایی کاربرد دارند و همچنین در ماشین ابزار، سیستم هیدرولیک و انتقال قدرت استفاده می شوند. سایز بزرگ این محصولات غالبا در 650 دور در دقیقه و سایزهای کوچک آن در 1450 و یا 3000 دور کار می کنند. از دیگر محاسن این پمپ ها پر کاربرد می توان به طول عمر و کارکرد بالا، پوشش طیف وسیعی از سیالات و قیمت پایین اشاره نمود.

پمپ دنده ای دنده خارجی
کاربرد پمپ دنده خارجی

پمپاژ مواد غذایی
پمپاژ روانکارها
پمپاژ انواع روغن خوراکی
پمپاژ انواع روغن خوراکی

جنس پمپ دنده خارجی

جنس بدنه و چرخدنده: استنلس استیل، چدن (داکتیل و خاکستری)، برنزی، پلیمری (تفلونی)
جنس شافت: استیل، سرامیکی،‌ آلومینیوم، فولاد آلیاژی
جنس بوش: برنزی، کربنی، استیل سیلیکون كاربايد
نوع آب بندی: مکانیکال سیل (تک و دوبل)، پکینگی، لیپ سیل، مگنتی

مزایای پمپ دنده ای خارجی

پوشش طیف وسیعی از سیالات
امکان اضافه کردن ژاکت حرارتی و سرمایشی
به دلیل دقت و کارایی بالا امکان کارکرد به جای دوزینگ پمپ را دارند.
هماهنگی با انواع اتصالات چه در ورودی و چه در خروجی، مانند فلنج و رزوه
متریال متنوع، چدن، استیل و غیره
تعمیرات و نگهداری آسان (برای مونتاژ و دمونتاژ نیاز به ابزار خاصی نمی باشد.)
بی صدا و کارکرد آرام و مداوم
حساسیت کم نسبت به گرد و غبار
سرعت و فشار بالا
قیمت مناسب

معایب پمپ دنده ای خارجی

در نوع بوشی، یاتاقانها درون سیال قرار دارند.
ذرات جامد و ساینده درون سیال باعث خوردگی چرخدنده می شود.

پمپ دنده ای داخلی

به پمپ دنده داخلی، ماه و ستاره نیز گفته می شود. این پمپ ها خود مکش بوده و در هر دو جهت امکان چرخش دارند یعنی هم برای پر کردن می توان از این نوع پمپ استافده نمود هم برای خالی کردن. پمپ دنده داخلی هم جهت پمپاژ سیالات رقیق مانند حلال ها، روغن ها و… مناسب است، و هم برای سیالات غلیظی چون آسفالت، شکلات و چسب را نیز به خوبی عمل می کند. همچنین می توان به پمپاژ موادی همچون انواع روغن ها و روغن داغ، روان کارهای صنعتی، سوخت (گاز مایع، بنزین، گازوئیل، مازوت، نفت سیاه و غیره)، انواع رزین ها و مواد پلیمری، الکل و انواع حلال ها، آسفالت، قیر، تار، فوم پلی يورتان (ایزوسیانات و پلیول)، مواد غذایی مانند شکلات، کره بادام زمینی، رنگ ، جوهر، رنگ دانه ها، گلیکول، صابون ها اشاره نمود.

پمپ دنده ای دنده داخلی
کاربرد پمپ دنده داخلی

پمپاژ مواد غذایی
پمپاژ روانکارها
پمپاژ انواع روغن خوراکی
پمپاژ انواع روغن خوراکی
پمپاژ سوخت
پمپاژ رزین، پلیمر

جنس پمپ دنده ای داخلی

جنس بدنه و چرخدنده: فولاد آلیاژی، چدن، استنلس استیل، برنز، پلیمری (تفلونی)
جنس بوش: کربن گرافیت، سیلیکون کارباید، سرامیک، برنز، کارباید تنگستن
جنس شافت: استنلس استیل، فولاد آلیاژی
جنس آب بندی: مکانیکال سیل (تک و دوبل)، کارتریجی، مگنتی، پکینگی

مزایای پمپ دنده ای داخلی

خودمکش
پمپاژ طیق وسیعی از ویسکوزیتی
جنس بدنه متنوع و بسته به کاربرد
جریانی یکنواخت و بدون پالس
قابلیت کارکرد خشک (در یک زمان کوتاه)
توانایی گردش در دو جهت (پرکردن و تخلیه یک مخزن)
مناسب جهت سیالات با ویسکوزیته بالا
NPSH بسیار پایین (در نتیجه کاهش احتمال کاویتاسیون)
تعمیرات و نگهداری آسان
هماهنگی با انواع اتصالات چه در ورودی و چه در خروجی، مانند فلنج و رزوه

معایب پمپ دنده ای داخلی

سرعت و فشار کارکرد پایین و متوسط

آب بندی پمپ های دنده ای

در نقاط عبوری شفت از داخل پوسته امکان نشتی سیال پمپ شونده و ورود هوا به داخل پمپ وجود دارد که این نقاط از پوسته را آب بندی می کنند. در پمپ های دنده ای آب بندی از نوع پکینگ و مکانیکال سیل استفاده می شود. اگر یاتاقان ها، درونی باشند در محل وارد شدن شفت محرک به درپوش نیاز به آب بندی دارد. در صورت استفاده از یاتاقان بیرونی دو سر محور باید آب بندی گردد.

آببندی مکانیکال سیل

مکانیکال سیل از دو قسمت ثابت و دوار تشکیل شده است. قسمت ثابت به پوسته متصل می باشد و قسمت دوار با حرکت شفت حرکت می کند و با قسمت ثابت در تماس است. بر روی شفت دوار از فنر استفاده می شود که باعث اتصال قسمت محرک و ثابت می شود. سیال پمپ شونده لقی بین این دو قسمت را پر می کند و باعث روانکاری و خنک کاری می شود. اگر نیروی محوری زیاد شود و یا فشار بیش از حد فنر منجر به از بین رفتن سیال روانکار شود، سبب فرسایش سطوح و افزایش دمای مکانیکال سیل شده و در نهایت سبب خرابی آن می شود. مکانیکال سیل می تواند داخلی یا خارجی نصب شود، که قسمت های دوار مکانیکال سیل در تماس مستقیم با سیال می باشد. در صورتی که سیال خورنده باشد، از مکانیکال سیل خارجی استفاده می شود، در غیر این صورت می توان از مکانیکال سیل داخلی استفاده کرد. در مواقعی که خورندگی سیال بسیار زیاد باشد می توان از مکانیکال سیل دوبل استفاده کرد.

آببندی پمپ های دنده ای

آببندی مکانیکال سیل

آب بندی پکینگ

در صورتی که سیال پمپ شونده قابل اشتعال نباشد و نشتی ایرادی نداشته باشد، می توان از آب بندی پکینگ استفاده کرد. نشتی مجاز برای آب بندی پکینگ 8 الی 10 قطره در دقیقه می باشد. این نوع آب بندی از پکینگ، کاسه نمد و درپوش تشکیل شده است. برای جلوگیری از بالا رفتن دمای پکینگ از Lantern Ring استفاده می شود. این حلقه، مابین پکینگ ها قرار گرفته و جریانی از سیال پمپ شونده را به پکینگ ها انتقال می دهد و باعث خنک کاری می شود.